سید محمد حسینی، مسعود فهرستی ثانی، احمد فتاحی، نورمحمد آبیار،
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۱۲-۱۴۰۲ )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: فعالیت توزیع فرآوردههای کنجد، بهدلیل عدم آگاهی کامل مصرفکنندگان در مناطق مختلف کشور، دارای ریسک بالایی است. تبلیغات یکی از روشهای اطلاعرسانی از فواید محصولات عرضه شده میباشد که در صورت موفقیت منجر به کاهش ریسک فعالیت و در نتیجه بهبود کسبوکار مرتبط با توزیع این محصولات در کشور میشود. لیکن موفقیت در تبلیغات وابسته به انتخاب نوع تبلیغ و اطلاعرسانی است.
مواد و روشها: در این پژوهش با در نظر گرفتن معیارهای مختلف در اولویتبندی ابزارهای تبلیغاتی و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی معیارهای تبلیغ و ابزارهای تبلیغ رتبهبندی گردید.
یافتهها: بر اساس نتایج، معیارهای اعتمادسازی، میزان پوشش مخاطبین و امکان تست کالا نسبت به معیارهای هزینه، عمر آگهی و اثربخشی تبلیغ در جایگاه بالاتری قرار گرفتند. همچنین رسانههای پخشی، بازاریابی فرد به فرد و رسانههای چاپی سه ابزاری هستند که بنابر نظر کارشناسان از اولویت بالاتری برخوردار بودند.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج بهدست آمده پیشنهاد میشود مدیران فروش و عرضهکنندگان فراوردههای کنجدی با توجه به سطح کیفی محصول از رسانههای پخشی برای معرفی این کالا استفاده کنند که بخش اعظمی از مخاطبان را تحت پوشش قرار میدهد و میزان اثرگذاری آن نیز نسبت به سایر ابزارهای تبلیغاتی موثرتر میباشد. همچنین با توجه به هزینه بالای رسانههای پخشی، میتوانند از ابزار بازاریابی فرد به فرد استفاده نمایند چرا که به مشتری این امکان را میدهد تا بتواند از محصول به عنوان تست نمونه استفاده کند و معیار اعتمادسازی را در مصرفکننده ایجاد کند.
سید مجتبی مجاوریان، فواد عشقی، سیده زهرا حسینی کالج، ماریا شاهنوری،
دوره ۱، شماره ۲ - ( ۱۱-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه و هدف: بستهبندی یک محصول، ترکیبی از عناصر گوناگون است که هر یک از آنها میتوانند در رفتار خرید مصرفکننده مؤثر باشند. یکی از عناصر مهم بستهبندی، عناصر اطلاعاتی مندرج بر روی بستهبندی است. در این پژوهش، تأثیر چهار نوع اطلاعات بستهبندی اعم از اطلاعات اجباری، اطلاعات بازاریابی، اطلاعات تغذیهای و اطلاعات محیطزیستی بر ترجیحات مصرفکنندگان محصولات لبنی در شهر نور استان مازندران در سال ۱۴۰۰ مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روشها: این تحقیق بهلحاظ هدف، کاربردی و بهلحاظ نحوه اجرای پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی- همبستگی است. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه محققساخته بوده است که بهروش نمونهگیری در دسترس بین ۳۸۴ نفر از مشتریان فروشگاههای مواد غذایی شهر نور توزیع شد. پایایی پرسشنامه از طریق سه معیار ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد و روایی آن از طریق روایی همگرا و روایی واگرا تأیید شد. در این پژوهش از روش معادلات ساختاری استفاده گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد که مدل پژوهش از قدرت پیشبینی متوسط برخوردار بوده بهطوری که متغیرهای مستقل با هم توانستهاند ۳۷/۷ درصد تغییرات رفتار مصرفکننده را تبیین کنند. در این راستا، اطلاعات قانونی با ضریب مسیر ۰/۵۵، اطلاعات محیطزیستی با ضریب مسیر ۰/۳۳ و اطلاعات بازاریابی با ضریب مسیر ۰/۲۷۵ به ترتیب بیشترین تأثیر مثبت و معنیداری بر رفتار خرید مصرفکننده داشتهاند.
نتیجهگیری: یافتههای تحقیق نشان داد که انواع اطلاعات بستهبندی بر رفتار و ترجیحات مصرفکنندگان مؤثر است؛ همین طور، اطلاعات بازاریابی بر رفتار خرید مصرفکننده تأثیر مثبت و معنیداری دارد. پیشنهاد میشود بهمنظور جلب توجه بیشتر مصرفکنندگان، اطلاعات مربوط به شرایط نگهداری محصولات بهوضوح و کامل در دسترس آنها قرار گیرند.
سیده محبوبه دریاباری،
دوره ۱، شماره ۲ - ( ۱۱-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه و هدف: مطالعه رفتار خرید مصرفکنندگان یکی از ضروریات تحقیقات بازاریابی است. شمول آگاهی و منابع کسب آن جهت گسترش مصرف مواد غذایی سالم از جمله ماهی در کشور از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از این مطالعه، بررسی مؤثرترین نوع دانش بر رفتار مصرفکنندگان ماهی قزلآلای پرورشی و تعیین مهمترین منبع این اطلاعات است.
مواد و روشها: در پژوهش حاضر برای تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. جامعه آماری مورد مطالعه خریداران و مصرفکنندگان ماهی پرورشی بودهاند که از فروشگاههای سرمزرعه و خردهفروشیهای وابسته به مزارع واقع در سطح شهرهای آمل و فیروزکوه اقدام به خرید ماهی میکنند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران، ۳۸۴ نفر تعیین شد که برای اطمینان ۴۰۰ نمونه انتخاب شد. برای نمونهگیری از روش نمونهگیری تصادفی ساده استفاده شده است. دادههای اصلی تحقیق نیز به صورت میدانی و با مصاحبه و پرسشنامه گردآوری شده است. و توسط محقق به صورت مصاحبه چهره به چهره با خریداران ماهی پرورشی تکمیل گردید. در این مطالعه ازالگوی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تأییدی جهت بررسی روابط علّی میان متغیرهای پنهان ترجیحات مصرفکننده، آگاهی، منابع اطلاعاتی و آمیختههای بازاریابی استفاده شد. برآورد الگو با نرمافزار Amos انجام گرفت.
یافتهها: نتایج نشان داد سطح آگاهی با ضریب ۰/۶۴۱ بر ترجیحات مصرفکنندگان مؤثر است. همچنین آمیختههای بازاریابی با ضریب ۰/۶۰۶ و منابع اطلاعاتی با ضریب ۰/۲۶۵ بر آگاهی اثر مثبت و معنیداری دارند. آزمون تفاوت بین ضرایب نشان میدهد که مصرفکنندگان تفاوت معنیداری بین اطلاعات تغذیهای و تولیدی نداشته و از نظر آنها، هر دو نوع اطلاعات از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
نتیجهگیری: خریداران ماهیان پرورشی به اطلاعات شخصی اعتماد بیشتری نسبت اطلاعات عمومی دارند. انواع منابع اطلاعات شخصی در شکلگیری رفتار خرید از اهمیت یکسانی برخوردار است. منابع رسانههای عمومی از اهمیت کمتری برخوردار است. در عناصر آمیخته بازاریابی، عنصرقیمت از سایر عناصر (دسترسی و محصول) تأثیر بیشتری در انتخاب و خرید مشتری دارد.
حسن یگانه، مهدی فولادی زاده، آیسن حاجیلی دوجی، معصومه قاسمی، سمیرا حاجی پور،
دوره ۱، شماره ۲ - ( ۱۱-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه و هدف: با آنکه اکوسیستم مرتعی نقش مهمی در اقتصاد کشور بخصوص در تامین گوشت قرمز ایفا مینماید، آنچنانکه باید سرمایهگذاریها و حمایتهای لازم در این حوزه دیده نمیشود که یکی از علل آن عدم آرامش روانی از سرمایهگذاری در این بخش میباشد که با بیمه اکوسیستمها میتوان این آرامش روانی را ایجاد نمود. برای این منظور در این تحقیق سعی شد عوامل موثر بر پذیرش بیمه مراتع توسط بهرهبرداران شهرستان مراوهتپه مورد بررسی قرار گیرد.
مواد و روشها: این تحقیق از جنبه هدف کاربردی- تجربی و از جنبه جمعآوری اطلاعات پیمایشی و همچنین اسنادی کتابخانهای است. جامعه آماری مورد نظر نیز همه مرتعداران ذینفع که دارای طرح مرتعداری هستند، میباشند. در این پژوهش حجم نمونه از طریق فرمول کوکران تعیین شد. در پرسشنامهها متغیرهای مختلفی از جمله اقتصادی – اجتماعی بهرهبرداران، آگاهی از برنامههای ترویجی و دیگر سوالات مرتبط مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق به منظور بررسی عوامل موثر بر تقاضای بیمه از مدل رگرسیون لجستیک اسمی استفاده شد.
یافتهها: نتایج مدل لجستیک نشان داد متغیرهای وجود برنامههای ترویجی در خصوص بیمه مرتع، مشارکت در اجرای طرحهای مرتعداری، مخارج خانواده و سابقه دامداری بر پذیرش بیمه دام و مرتع در سطح یک درصد تاثیر مثبت و معنیدار داشته است. متغیر وجود برنامههای ترویجی در سطح یک درصد (۹/۸۳۹ = Exp(B)) بیشترین تاثیر را در پذیرش بیمه مراتع در بین عوامل وارد شده به مدل رگرسیون لجستیک دارد. در این تحقیق وجود برنامههای ترویجی متغیری است که بر احتمال پذیرش بیمه مرتع تاثیر مثبت دارد یعنی با افزایش یک واحد وجود برنامهها ترویجی، احتمال پذیرش بیمه به نسبت ۹/۸ درصد افزایش مییابد. مشارکت در اجرای طرحهای مرتعداری نیز تاثیر مثبتی بر پذیرش بیمه دارد. با افزایش یک واحد مشارکت در اجرای طرحهای مرتعداری، احتمال پذیرش بیمه به نسبت ۳/۶۷ درصد افزایش مییابد. همچنین سابقه دامداری نیز تاثیر مثبتی بر پذیرش بیمه مراتع در منطقه داشته است و با افزایش یک سال سابقه دامداری، احتمال پذیرش بیمه به نسبت ۱/۰۰۴ درصد افزایش مییابد.
نتیجهگیری: بنا به نتایج کلی تحقیق برگزاری کلاسهای ترویجی در خصوص انتقال ریسک و بررسی ابعاد مختلف بیمه تحت شرایطی که مجری کلاس مسلط به زبان ترکی ترکمنی باشد، پیشنهاد میشود.
فاطمه آزادبر، فرشید اشراقی، رامتین جولایی، علی کرامتزاده،
دوره ۱، شماره ۲ - ( ۱۱-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه و هدف: نوسانات قیمت در بازار محصولات کشاورزی، انتقال قیمت و سپس حاشیه بازار یکی از چالشهای همیشگی بخش کشاورزی بوده است. نحوه انتقال شوک های قیمتی در زنجیره تامین کالا بر رفاه تولیدکنندگان، عوامل بازاریابی و مصرف کنندگان تأثیر می گذارد. چگونگی تاثیر قیمتها بر بازارهای مختلف و همچنین اثرات متقارن یا نامتقارن تغییرات قیمت را میتوان از موضوعات مهم در تحلیل سیاستهای تجاری در نظر گرفت. وجود تقارن در بازار بهمعنای انتقال کامل تغییرات قیمت در یک سطح از بازار به سطوح دیگر است و عدم تقارن زمانی اتفاق میافتد که افزایش (کاهش) قیمت سریعتر از کاهش (افزایش) قیمت منتقل شود. هدف از این مطالعه تعیین عدم تقارن قیمتها در بازار گوشت قرمز ایران و همچنین سنجش انحصار در این بازار بهعنوان یکی از عوامل احتمالی عدم تقارن قیمت بود.
مواد و روشها: در این مطالعه، با استفاده از دادههای ماهانه طی سالهای ۱۳۹۷-۱۳۹۲ تقارن قیمت در بازار واردات گوشت قرمز ایران با استفاده تکنیک یوهانسن یوسیلیوس و برآورد مدل تصحیح خطا مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با استفاده از دادههای سالانه ۱۳۹۷-۱۳۸۰ میزان انحصار در این بازار با استفاده از شاخص هرفیندال هریشمن ارزیابی شد.
یافتهها: نتایج نشان داد حداکثر یک رابطه بلندمدت بین دو متغیر قیمت وارداتی و داخلی گوشت قرمز وجود دارد. همچنین، نتایج آزمون علیت گرنجر حاکی از وجود رابطه علیت بین این دو متغیر بوده و برآورد الگوی انتقال قیمت از قیمت وارداتی به قیمت داخلی نشان از تقارن انتقال قیمت، هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت دارد، به گونهای که اثر افزایش و کاهش قیمت وارداتی تا سه ماه در بازار داخلی ماندگار است. همچنین، نتایج شاخص هرفیندال هریشمن در طی سالهای ۱۳۹۷-۱۳۸۰ بالاتر از ۱۸۰۰ واحد بوده، که بیانگر حالت تمرکز بالا در بازار واردات گوشت قرمز میباشد.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج، چون انتقال قیمت در کوتاهمدت و بلندمدت متقارن بوده، عملکرد دولت در زمینه واردات گوشت قرمز و حمایت از مصرفکننده داخلی چندان موفق نبوده است. همچنین، بررسی انحصار در این بازار، تمرکز بالا و تسلط دو کشور برزیل و امارات متحده عربی در بازار واردات گوشت قرمز ایران را نشان میدهد. بنابراین، پیشنهاد میشود، با افزایش تعداد کشورهای طرف معامله حالت انحصاری کمرنگتر شده تا در صورت بروز مشکلات سیاسی و ایجاد تنشهای بینالمللی، میزان آسیبهای رفاهی وارده به مردم کاهش یابد.
هوشمند گله داروند، فرهاد شیرانی بیدابادی، اعظم رضایی، رامتین جولایی،
دوره ۱، شماره ۲ - ( ۱۱-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه و هدف: غذا از جمله نیازهای بنیادی جامعه بشری و بخش جداییناپذیر از زندگی افراد است که تأمین آن در مقوله امنیت غذایی نهفته است امنیت غذایی یکی از معیارها و ابزار توسعه انسانی است. توسعه انسانی بهطور همزمان میتواند هم به عنوان هدف و هم به عنوان مسیر توسعه ملی و رشد اقتصادی مطرح شود. امنیت غذایی به معنای علمی، روشی حساب شده برای رفع مشکلات غذا، تغذیه و چارچوب تعریف شدهای برای برنامهریزی و مدیریت توسعه است. امنیت غذایی زمانی وجود دارد که همه افراد در همه ایام به غذای سالم، کافی و مغذی دسترسی اقتصادی و فیزیکی داشته باشند و غذای قابل دسترسی نیز نیازهای یک رژیم تغذیهای سازگار با ذائقه آنان را برای یک زندگی سالم و فعال فراهم آورد تمام تعریفهای ارائه شده برای امنیت غذایی دارای دو جنبه اساسی دسترسی فیزیکی را میتوان بهصورت موجود بودن غذا در بازار و یا به شکل کلیتر در محیط تعریف نمود. این در حالی است که دسترسی اقتصادی به شکل موجود بودن قدرت خرید کافی برای خرید غذای موجود در بازار و یا دسترسی به عوامل تولید جهت تولید مواد غذایی با استفاده از محیط طبیعی تعریف شده که به شکل خلاصه به آن دستیابی گفته میشود. گستردگی مفهوم امنیت غذایی به گونهای است که بهوسیله تعامل دامنهای از عوامل بیولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی و فیزیکی تعیین میشود و مستلزم عرضه کافی مواد غذایی در سطح کلان و توزیع عادلانه بهمنظور دستیابی همه افراد به آنها است. همچنین باید بیان نمود تأمین امنیت غذایی به مشارکت همه قسمتهای اجتماعی_اقتصادی وابسته است. همچنین بخش کشاورزی با بهبود و افزایش کیفیت تولیدات مواد غذایی، نقشی تعیین کننده و اساسی در ایجاد امنیت غذایی دارا میباشد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر ارزیابی امنیت غذایی در برنامههای پنج ساله اول تا ششم توسعه چشم انداز ۱۴۰۴ و ارتباط آن با نابرابری توزیع درآمد در مناطق روستایی ایران می باشد.
مواد و روشها: جهت تحقق هدف تحقیق، شاخص بافر انگل به عنوان جانشین امنیت غذایی محاسبه شد و به تفکیک در برنامه های پنج ساله توسعه مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا داده های مورد نیاز شامل هزینه های خوراکی هزینه های غیرخوراکی، کل هزینه های خانوارهای روستایی، ضریب جینی، شاخص توسعه مالی، شاخص آزادسازی تجاری، رشد ناخالص داخلی و تولید ناخالص داخلی سرانه از بانک مرکزی، مرکز آمار ایران و بانک جهانی برای دوره ۱۴۰۱-۱۳۵۳ جمع آوری و محاسبه گردید. در نهایت ارتباط بین شاخص بافر انگل و متغیرهای ضریب جینی، تولید ناخالص داخلی، شاخص توسعه مالی و شاخص آزادسازی تجاری با ضریب همبستگی بررسی شد.
یافتهها: بر اساس نتایج، شاخص بافر انگل در برخی دوره ها افزایشی و در برخی دوره ها کاهشی بوده است علت افزایش یا کاهش امنیت غذایی در دورههای مختلف ممکن است به عوامل متعددی از جمله تغییرات آب و هوایی، بحرانهای اقتصادی، جنگ و نغییرات سیاسی، بروز بیماریها و آفات در محصولات کشاورزی و نابودی منابع طبیعی مانند خاک و آب بستگی داشته باشد. همچنین به طور کلی سهم هزینه های خوراکی خانوارهای روستایی در دوره مورد بررسی کاهش یافته است و خانوارهای روستایی در طول دوره مورد بررسی به نسبت درآمدشان سهم کمتری از درامد خود را صرف خرید غذا میکنند زیرا با افزایش درآمد، خانوار تا حد معینی میتواند مصرف غذای خود را افزایش دهد؛ با توجه به اینکه خانوارهای روستایی به نسبت افزایش درآمد سهم کمتری از درامد خود را صرف خرید غذا میکنند می توان نتیجه گرفت بهبود وضعیت امنیت غذایی در خانوارهای روستایی در بازه زمانی مذکور را شاهد هستیم. به علاوه، مقدار بافر انگل در خلال برنامه های توسعه تا برنامه چهارم در حال افزایش و پس از آن به دلیل مشکلات سیاسی و تحریم ها کاهش می یابد. به طور کلی، بالاترین مقدار امنیت غذایی نواحی روستایی مربوط به برنامه چهارم با نمره ۶۲ و پایین ترین آن مربوط به برنامه اول با نمره ۵۱ می باشد. همچنین بر اساس نتایج ضریب همبستگی و متغیرهای مورد مطالعه، شاخص بافر انگل با متغیر توسعه مالی ارتباط مثبت و معنیدار و با ضریب جینی و آزادسازی تجاری ارتباط منفی و معنیدار دارد. همچنین بین شاخص بافر انگل و رشد GDP و GDP سرانه در دوره مورد بررسی ارتباط معناداری یافت نشد.
نتیجهگیری: توسعه مالی میتواند باعث افزایش تولید کشاورزی و دسترسی به منابع مالی برای کشاورزان شود با توجه به ارتباط مثبت شاخص توسعه مالی و بافر انگل می توان نتیجه گرفت توسعه مالی با ایجاد فرصت بیشتر برای کسب و کارهای روستایی و کشاورزی میتواند در زمینه تولید و بهبود کیفیت محصولات جوامع روستایی موثر باشد؛ به علاوه، رشد توسعه مالی تاثیر مستقیم بر امکان ایجاد اشتغال و ایجاد فرصتهایی برای کارآفرینی، تولید منابع درآمدزای جدید و کاهش بیکاری دارد. با توجه به منفی و معنادار شدن دو متغیر ضریب جینی و آزادسازی تجاری، افزایش ضریب جینی منجر به کاهش توزیع عادلانه ثروت در جامعه میشود. از طرف دیگر، رشد ضریب جینی میتواند منجر به بیتوجهی به نیازهای اساسی اقشار محروم جامعه شود. همچنین باز شدن بازارها به خارج میتواند تولید داخلی را تهدید کرده و بر توانایی صادرات و واردات کالاها تاثیر منفی بگذارد. دو متغیر رشد GDP و GDP سرانه در دوره مورد بررسی معنی دار نشدند.