مهناز کلانتریپور، محمدرضا اکبری، حامد نجفی علمدارلو، سید حبیب الله موسوی،
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۱۲-۱۴۰۲ )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: اقتصاد دانشبنیان یکی از عوامل رشد و توسعه اقتصادی کشورها محسوب میشود که همواره مورد توجه دولتهای مختلف بوده است. اقتصادهای پیشرفتهای نظیر اقتصاد کشورهای آمریکای شمالی، اروپایی یا آسیای شرقی طی سالهای گذشته با محور قرار دادن این نوع اقتصاد به شکوفایی، استقلال و قدرت اقتصادی و سیاسی دست یافتهاند. لذا مطالعهی حاضر تلاش میکند با بهرهگیری از مطالعات گذشته اثر شاخص نوآوری را بر روی اقتصاد سبز با استفاده از علیت انگل-گرنجر مورد بررسی قرار دهد.
مواد و روشها: در این مقاله تلاش شده است ابتدا از روش انگل گرنجر برای تشخیص علیت میان سریهای زمانی و سپس از روش خود رگرسیون با وقفه گسترده (ARDL) برای بررسی رابطه بین متغیرها استفاده نماید. دادههای مورد نیاز در این مطالعه طی سالهای ۲۰۲۰- ۱۹۹۵ از منابع مختلف اعم از بانک جهانی و سالنامه آماری کشور ایران جمعآوری شده است. نتایج نشان میدهد مصرف انرژی سوختی، نیرویکار، شاخص نوآوری و شاخص تحصیلات با تولید سبز باعث علیت گرنجری برای یکدیگر نمیشوند، اما علیت گرنجر از تولید سبز تا موجودی سرمایه و بالعکس (رابطه دوسویه بین آنها) جریان دارد. این مورد برای رشد سبز به شاخص تحصیلات و بالعکس نیز برقرار میباشد.
یافتهها: نتایج پژوهش در روش خودرگرسیون با وقفه گسترده نشان میدهد که کششهای جزئی تولید برای نهادههای مصرف انرژی سوخت، نیرویکار، موجودی سرمایه، سرمایه انسانی، شاخص نوآوری جهانی و شاخص تحصیلات همان ضرایب متغیرها در تابع تولید میباشند. با توجه به اینکه کششهای نهادهها در طول تولید و در سالهای مختلف در تابع کاب-داگلاس ثابت است لذا میتوان این گونه تفسیر کرد که کشش تولید سبز با یک وقفه، سرمایه انسانی، شاخص نوآوری جهانی، شاخص نوآوری جهانی با یک وقفه، شاخصهای تحصیلات و تحصیلات با یک وقفه بهترتیب ۰/۲۲، ۰/۲۱، ۰/۱۸، ۰/۳۵، ۰/۵۱ و ۰/۹۷ میباشد.
نتیجهگیری: در نتیجه میتوان اینگونه بیان کرد که پیشرفت اقتصاد دانشبنیان در ایران دوستدار طبیعت نیست و باعث ایجاد دیاکسیدکربن میشود و بر تولید سبز تأثیر منفی میگذارد.